توجه به سلامتی و بررسی دورهای سلامت عمومی بدن، موضوعی نیست که به سن و سال مربوط باشد؛ عادتی است که باید در همه سالهای عمر به آن توجه داشته باشیم اما اهمیت این موضوع با ورود به دوران میانسالی و سالمندی بیشتر است. بخشی از بیماریها به ویژه در ابتدای ابتلا، بیعلامت هستند اما عوارض منفی آنها بدن ما را تحت تاثیر قرار می دهد و ممکن است به بیماریهای دیگری منجر شود. در ادامه شما را با 10 آزمایش پیشگیرانه که با ورود به دوران میانسالی و سالمندی باید به طور دورهای انجام دهیم، آشنا میکنیم:
1- کنترل فشار خون
شما بدون آنکه از بالا بودن فشار خونتان مطلع باشید، ممکن است به حمله قلبی، سکته و مشکلات چشمی و کلیوی دچار شوید چون بالا بودن فشار خون اغلب هیچ نشانهای ندارد. کنترل فشار خون از میانسالی به بعد از اهمیت زیادی برخوردار است، حتی اگر فکر میکنید مشکلی ندارید. اگر فشار خون شما کمتر از 80/128 باشد کنترل فشار خون حداقل هر دو سال یک بار مناسب است و چنانچه فشار خون شما بین 80/120 و 89/139 باشد باید هر سال آن را کنترل کنید.
2- آزمایش کلسترول
کلسترول بالا یکی از عوامل اصلی ابتلا به بیماری قلبی است. به همین دلیل پزشکان توصیه میکنند که هر پنج سال یک بار سطح کلسترول خونتان را آزمایش کنید. یک آزمایش خون ساده میزان کلسترول خون و احتمال بیماری قلبی را نشان میدهد. با بالا رفتن سن، احتمال خطر بیماری قلبی افزایش مییابد و به همین دلیل در دهه پنجم زندگی انجام آزمایشهای مداوم بسیار ضروری و مهم است.
3- ماموگرافی
کارشناسان موافق این موضوع هستند که ماموگرافی به عنوان آزمایشی برای تشخیص سرطان سینه، بهترین روش تشخیص زودهنگام این نوع محسوب میشود. در مورد اینکه هر چند وقت یکبار باید این آزمایش را انجام داد اختلاف نظرهایی وجود دارد:
- گروه خدمات پیشگیری ایالات متحده امریکا پیشنهاد میکند که تمامی زنان بین 50 تا 74 سال هر دو سال یکبار ماموگرافی انجام دهند.
- انجمن سرطان امریکا به زنان پیشنهاد میکند که از 40 سالگی به بعد هر سال ماموگرافی کنند.
با دکترتان صحبت کنید تا با توجه به سابقه خانوادگی و سایر عوامل خطرزا بهترین برنامه زمانی را برای انجام این آزمایش مشخص کند.
4- آزمایش سرطان روده بزرگ
با رسیدن به 50 سالگی احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ افزایش مییابد. بنابراین پنجاه سالگی سنی است که دکترتان ممکن است به شما توصیه کند تا انجام این آزمایش را شروع کنید، مگر آنکه خطر ابتلا به این بیماری در شما بالاتر از حد معمول باشد.
آزمایشهای متعددی وجود دارد که به تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ کمک میکند. اینکه هر چند وقت یکبار باید این آزمایش را انجام دهید به تشخیص پزشک شما بستگی دارد و همچنین به نتایج آزمایشهای شما وابسته است. برخی از آزمایشهای غربالگری که به طور معمول انجام میشوند شامل :
- کولونوسکوپی هر 10 سال یک بار
- تست خون مخفی در مدفوع هر سال یک بار
- سیگموئیدوسکوپی هر 5 سال به همراه آزمایش خون مخفی در مدفوع هر 3 سال
سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی دو آزمایش غربالگری تشخیص سرطان هستند که میتوانند از پیشرفت سرطان جلوگیری کنند. طی انجام این غربالگری ها پزشک میتواند پلیپهای پیش سرطانی را در روده بزرگ شما تشخیص و آنها را از بین ببرد.
5- تست پاپ اسمیر
این تست به منظور تشخیص سرطان گردن رحم است که درمان با تشخیص زودهنگام آسان میشود. اگرچه خطر ابتلا به این نوع سرطان با افزایش سن کاهش مییابد، به این معنی نیست که انجام این آزمایش با یائسگی متوقف میشود. زنان معمولاً حداقل هر سال نیاز به انجام این آزمایش دارند. اگر شما همزمان با تست پاپ اسمیر آزمایش ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) را انجام داده باشید، فاصله آزمایش شما طولانیتر خواهد شد. در اکثر موارد در سن 65 یا 70 شما میتوانید انجام تست پاپ اسمیر را متوقف کنید به شرط آنکه طی 10 سال گذشته نتایج آزمایشات شما نرمال باشد.
6- آزمایش تراکم استخوان
این آزمایش میزان خطر ابتلا به پوکی استخوان را در شما بررسی میکند. انجام این آزمایش به همه زنان بالای 65 سال توصیه شده است. اگر میزان خطر ابتلا به این بیماری در شما بالا باشد، پزشکتان ممکن است توصیه کند این تست را با شروع 60 سالگی انجام دهید.
7- آزمایش AAA
کارشناسان به مردان 65 تا 75 ساله که در طول زندگی شان سیگار دود کردهاند، توصیه می کنند آزمایش اتساع عروق آئورتی در ناحیه شکم را انجام بدهند. این آزمایش فرا صوتی رگ بزرگ شدهای را در ناحیه شکمی که در صورت پارگی میتواند باعث خون ریزی شدید و مرگ شود، شناسایی کند. با انجام دادن عمل جراحی میتوان این رگ را اصلاح کرد.
8- آزمایش افسردگی
افسردگی یکی از عوامل اصلی ناتوانی است که اغلب نادیده گرفته میشود. افسردگی در اکثر مواقع با بیماری های مزمن و پیری بروز میکند اما ویژگی عادی و اجتنابناپذیر دوره سالمندی نیست و میتوان آن را کنترل و درمان کرد. اگر غمگین و ناامید هستید یا به فعالیتهای روزانه علاقه ندارید به روان پزشک مراجعه کنید یا از دیگران بخواهید در این زمینه شما را همراهی کنند.
9- آزمایش دیابت
دیابت کنترل نشده عامل بروز مشکلاتی مانند نابینایی، نارسایی کلیوی و قطع عضو است. هر سه ماه یک بار باید قند خون را کنترل کرد.
10- تزریق دورهای واکسن
با افزایش سن، تزریق تعدادی از واکسنها ضرورت پیدا میکند:
- واکسن آنفلوانزا
افراد بالاتر از 6 ماه باید تزریق کنند.
- واکسن ذاتالریه
برای افراد بالاتر از 65 سال، در صورت ابتلا به دیابت، بیماریهای کلیوی و هرگونه بیماری ریوی دیگر یا مشکلات سیستم دفاعی بدن
- واکسن زونا
برای افراد بالاتر از 65 سال